در این کارگاه که در سوم اسفندماه 1389 با حضور بیش از 50 نفر از خانم های وکیل و کارآموز توسط گروه حقوقی آناهیتا برگزارشد ، شرکت کنندگان در 8 گروه به بحث و تبادل نظر در خصوص موضوعات "زنان وکیل در دفتر وکالت"، "زنان وکیل در محیط غیرکاری"، "زنان وکیل در دادگاه -رفتار و عملکرد" و "زنان وکیل در دادگاه-نوع پوشش" پرداختند.
پیش از آغاز به کار هر یک از کارگروهها، خانم اسپهبدی با بیان اینکه "اخلاق ،جمع خلقه و معرفتی است از اعمال اختیاری انسان بر اساس خرد عقلایی" اظهار داشت :اخلاق حرفه ای، مجموعه ای از اصول ، معیارها و ارزشهایی است که به عنوان رفتار حرفه ای در هر صنف شناخته می شود . در واقع اخلاق حرفه ای فرایندی از رفتار هاست که هدف آن، محقق کردن این امر است که چه رفتار و اعمالی در یک حرفه ،ارزش تلقی می شود؛ارزشی که باید حفظ شده و گسترش یابد.
وی با اشاره به اینکه در تعریف اخلاق حرفه ای همگان نظر واحدی ندارند اما در یک شغل واحد نظرات تقریبا مشابه است اذعان داشت : یکی از مهمترین عوامل در موفقیت شغلی رعایت اخلاق حرفه است. روش کاربردی نمودن اخلاق حرفه ای متاثر از چند مرحله است؛نخست آنکه موفقیت شغلی از اخلاق حرفه ای سرچشه می گیرد، اخلاق حرفه ای از اعتماد آفرینی سرچشمه می گیرد و اعتماد آفرینی از چگونگی رفتار . چگونگی رفتارنیز ازقانونمند بودن رفتار و قانونمند بودن رفتار هم از مسئولیت و بالاخره مسئولیت از قانون سرچشمه می گیرد.به سخن دیگر،پذیرش مسئولیت در قبال جامعه شاخص مهم هر حرفه است و مقبولیت هر حرفه در جامعه بستگی به این داره که جامعه چه انتظاری از آن حرفه دارد و همچنین این حرفه چه مسئولیتی را می تواند در قبال آنها پذیرا باشد.
این وکیل دادگستری با ابراز اینکه "ویژگی هایی که سبب موفقیت شغلی در هر حرفه می شود عبارت است از: پذیرش وظیفه خدمت به جامعه،وجود حداقل شرایط از پیش گفته شده برای ورود به هر حرفه که می تواند آموزشهای عملی و دانشگاهی باشد و از همه مهمتر پایبندی به اصول و ارزشهای آن شغل خاص " خاطر نشان ساخت:همیشه برای وکالت مانند طبابت از صفت "مقدس" استفاده می کنند،زیرا وکالت با جان، مال و شرف مردم ارتباط دارد و صرفا وسیله ی ارتزاق نیست.در واقع وکلا ، برگزیدان جامعه اند برای اجرای عدالت و حمایت از حقوق مردم و در کل باعث اعتلای قوانین شده و معتقد به استقلال کانون وکلا از قوه قضاییه هستند.
وی با بیان اینکه "در ایران در مورداخلاق حرفه ای ، مقررات مجزایی نداریم و به صورت پراکنده در قوانین وکالت، لایحه استقلال کانون وکلا و آیین نامه های مربوطه مطالبی به صورت پراکنده در قالب بیان مجازات ها ذکر شده است "گفت:امسال به خاطر اعتراضات و فشاری که به دلیل پوشش خانمهای وکیل و کارآموز به کانون وکلا وارد شد ،هیات مدیره سه نفریعنی خانم کیهانی ، خانم غیرت و بنده را به عنوان کمیته تعیین کرد که جلساتی با نمایندگان تشکل ها داشتیم و به این نتیجه رسیدیم که شاید تنظیم آیین نامه ی حجاب توهین تلقی شود و برای حفظ شان زنان وکیل ، مناسب تر آنست "آیین نامه اخلاق حرفه ای" تنظیم و تدوین شود که تا کنون برای بررسی این مساله از قوانین کانادا، مصر، لبنان استفاده شده است.
این دادیار انتظامی کانون وکلای مرکز با تاکید بر اینکه "حتی اگر این آیین نامه مربوط به اخلاق حرفه ای تصویب هم بشود صرفا به عنوان نظامات کانون است یعنی در عین حال که بینش باز به همکاران زن و مرد می دهد تا مصادیق خلاف شان را تعیین کنند اما حتی اگر رعایت نشود نهایتا تخلف از نظامات تلقی می شود که مجازات قانونی آن را هم ماده 76 آیین نامه ی قانون استقلال کانون وکلا تعیین کرده که عبارت است از مجازات درجه یک و دو که همان توبیخ با درج در پرونده است " اظهار داشت : بند 1 ماده 80 آیین نامه مذکور ، رفتار خلاف شان و اشتغال شغلی که منافی شان باشد را رفتار خلاف شان دانسته است اما چون مصادیق آن تعیین نشده ، دادیاران نظرات مختلفی دارند، لذا اگر آیین نامه حرفه ای تصویب شود علاوه بر اینکه وکلا از مصادیق مطلع خواهند شد به عنوان مرجع، مورد توجه دادگاه قرار می گیرد و به مرور زمان نهادینه می شود.
وی با اشاره به اینکه "مهمترین منبع قانونی در خصوص اخلاق حرفه ای، ماده 32 ماده قانونی لایحه استقلال کانون وکلاست باشد که به موجب این ماده، هر متقاضی پروانه وکالت و کارآموزان ، بعد از امتحان باید متن سوگند نامه را در حضور رئیس هیات مدیره و دو تن از اعضا بخواند و امضا کند" خاطر نشان ساخت: مفاد این سوگند نامه در واقع منشوری اخلاقی برای وکلاست و منظور مقنن را هم در مورد منش رفتاری و اخلاقی وکلای دادگستری بیان می کند که شامل: 1- محترم دانستن قوانین و مقررات 2-جز احقاق حق و عدالت هدف دیگری نداشتن 3- بر خلاف شرافت وکالت و قضایی کاری نکردن 4- نسبت به اشخاص قضایی و اداری و اصحاب احترام گذاشتن 5- از اعمال نظریات سیاسی و شخصی و کینه توزی امتناع کردن 6- در امور شخصی که از طرف اشخاص انجام می دهد انصاف داشتن 7-مدافع از حق بودن.
در سایر قوانین هم در قالب تعریف مجازات انتظامی مواردی وجود دارد که اخلاق و رفتار حرفه ای محسوب می شود. از جمله موردی که در تمام قوانین وجود دارد "محرمانه بودن اطلاعات موکل" است . وکلا در هنگام ارائه خدمات حقوقی از اسرار موکل مطلع می شوند و این اطلاعات را حتی نباید برای خانواده هم افشا کنند و حتی باید اعضای دفترشان را تعلیم دهند تا دست به افشای اطلاعات نزنند.
وی ادامه داد:همچنین بر اساس ماده 37 قانون وکالت،اگر وکیل مستعفی شود و یا توسط موکل معزول گردد ویا به جهتی از جهات قانونی وکالتش منقضی شود، نمی تواندوکالت طرف مقابل علیه موکل خود را بپذیرد و تخلف از این تکلیف اخلاقی در بند 2 ماده 82 ،مجازات درجه 6 یعنی محرومیت دایمی از اشتغال به وکالت تعیین شده است.همچنین طبق ماده 38 همان قانون ، وکلا نباید به طور مستقیم یا غیر مستقیم متوسل به وسیله خدعه آمیز بشوند.وکلا نمی توانند نسبت به موضوعی که قبلا به عنوان قاضی یا حکم اظهار نظر کرده اند قبول وکالت نمایند. وکلا باید در مذاکرات در محکمه و در لوایح ،احترام به محاکم را رعایت نمایند و در صورت ارتکاب چنین تخلفی به مجازات انتظامی درجه 4 به بالا محکوم می شوند مگر اینکه توهین متضمن افترا هم باشد که در اینصورت جنبه کیفری اش هم لحاظ می شود. یا آنکه پس از ابلاغ حکم ،باید وکیل مراتب را به موکل اعلام کند و در صورت تضییع حق ، تخلف انتظامی محسوب می شود. همچنین وکلا باید عدم تضمینی بودن موفقیت در پرونده را به موکل یادآوری نماید در غیر اینصورت تخلف انتظامی مرتکب می شود.
این وکیل دادگستری با اشاره به سایر وارد مربوط به تخلفات انتظامی از جمله "عدم تجاهر به استعمال افیون و هرنوع ماده مخدر"، "عدم رفت و آمد به اماکن فساد"، "ارائه رسید در قبال وجهی که از موکل دریافت می کنند"،"قبول وکالت تنها در زمان اعتبار پروانه وکالت "، "عدم اشتغال به کار دیگری که مخالف شئون وکالت است"افزود: اگر کارآموز وکالت ،عنوان کارآموز خود را تعرفه نکند این فعل ، تخلف انتظامی است. همچنین در مورد حق الوکاله باید گفت وکلا، می توانند باموکل قرارداد ببندند یا نبدند.اگر قرار داد ببندند و بیشتر از میزان تعیین شده دریافت کنند تخلف است و در صورت عدم انعقاد قرارداد، اگر بیشتراز مبلغ تعرفه اخذ کنند تخلف محسوب می شود. یا آنکه در صورت استعفا باید مجال کافی برای انتخاب مجدد وکیل وجود داشته باشد و اگر این امر را رعایت نکنند و باعث تجدید جلسه ی دادگاه شوند تخلف است. اگر وکیل در ادارات دولتی اشتغال داشته باشد نباید دعوایی را علیه آن سازمان دولتی قبول نماید.
خانم اسپهبدی با بیان اینکه موارد دیگری نیز در قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت مطرح شده است خاطر نشان ساخت:از جمله این موارد آنکه، کارآموزان وکالت باید حسن اخلاق و رفتار داشته باشند و اگر خلاف این امر توسط کمیسیون احراز شود با تایید رئیس کانون و رای دادگاه پروانه ی آنها ابطال می شود.اگرچه اخلاق و رفتار حرفه ای به صورت مشروح و مبسوط به صراحت در قانون ذکر نشده است اما آنچه روشن است این است که وکلا و کارآموزان باید به گونه ای رفتار نمایند تا احترام و اعتماد موکلین به توانایی ، لیاقت و صداقت و درستکاری شان جلب نمایند و از انجام اعمالی که کوچکترین آسیبی به حرفه ی وکالت وارد نماید امتناع نمایند.
پس از پایان سخنرانی به هر یک از کارگروههای 8 گانه که با عناوین " زنان وکیل در دفتر وکالت" ،"زنان وکیل در دادگاه با رویکرد رفتار و عملکرد"،" زنان وکیل در محیط غیر کاری" و "زنان وکیل و پوشش" 50دقیقه فرصت بحث و تبادل نظر داده شد و در پایان نشست ، خانم اسپهبدی به پرسشهای شرکت کنندگان در کارگاه پاسخ داد.
مباحث مطروحه در هر یک از کارگروهها به طور تفصیلی ارایه خواهد شد.
